SwissPacer po raz kolejny udowadnia, że możliwe jest zachowanie oryginalnego wyglądu i stylu architektonicznego nawet wtedy, gdy chcemy podnieść efektywność energetyczną budynku. Czy to oznacza koniec “skrzywdzonych” kamienic i przedwojennych willi, którym w miejsce urokliwych okien ze szprosami wstawiono co prawda dwuszybowe, ale w plastikowych ramach?
Podczas przebudowy kamienicy w Bazylei udało się zachować oryginalny wygląd zewnętrzny zabytkowych okien i osiągnąć doskonałą efektywność energetyczną. Zastosowanie szkła termoizolacyjnego o szczególnie wysokiej przepuszczalności światła, a także wyjątkowo płaskiej szyby zespolonej i ciepłej ramki dystansowej w obszarze izolacji krawędzi, pozwoliło uzyskać odpowiednie doświetlenie wnętrz dziewiętnastowiecznego budynku i wyjątkowy komfort cieplny.
Bracia Georg i Rudolf Stamm najwyraźniej już w 1897 roku, nawet jeśli sami tak by tego nie określili, przywiązywali wagę do energooszczędności. W wybudowanej przez nich w tym czasie w Bazylei kamienicy, w pomieszczeniach gospodarczych i przeznaczonych do użytku własnego domowników, zamontowano jeszcze typowe dla tego okresu okna z pojedynczymi szybami, ale w salonach reprezentacyjnych wybrano przeszklenie podwójne, które znacznie lepiej chroniło przed chłodem.
Przed wewnętrznym oknem stałym bracia Stamm zamontowali na poziomie fasady zdejmowane okno dodatkowe, dzięki czemu uzyskano efekt energetyczny zbliżony do okna skrzynkowego.
Zinwentaryzowany budynek, położony w strefie ochrony konserwatorskiej, został w ciągu ostatnich dwóch lat całkowicie odnowiony. Za kierowanie projektem i budową odpowiadała firma Schröer Sell Architekten z Bazylei. – Projekt polegał na modernizacji nieingerującej w konstrukcję budynku, a zarazem zachowaniu lub przywróceniu jak największej liczby elementów z epoki – wyjaśnia architekt prowadząca, Carmen Eichenberger. – Obejmowało to m.in. modernizację energetyczną dachu i przywrócenie układu okien w lukarnie do wyglądu typowego dla okresu, w którym powstała kamienica. Zachowano jednak układ pomieszczeń i typowe rozwiązania konstrukcyjne, takie jak świetlik wewnętrzny, okna, a także przeszklone drzwi frontowe i tylne.
Wyjątkowo płaska podwójna szyba zespolona
Wspólnie z firmą Holzmanufaktur Rottweil, która podjęła się renowacji okien, architekci opracowali rozwiązanie pozwalające zachować pierwotny wygląd elewacji z szybami zewnętrznymi ze szkła ciągnionego. – Odnowiliśmy ramy okien stałych i ponownie oszkliliśmy je oryginalnymi szybami – tak opisuje tę procedurę kierownik projektu z firmy Holzmanufaktur Rottweil, Dirk Obser. – Tak więc od zewnątrz ponownie można podziwiać historyczne szkło z jego niedoskonałościami i falistością.
Ramy skrzydeł wewnętrznych również zostały odnowione i ponownie wykorzystane, ale w tym przypadku zastosowano nowoczesne szkło izolacyjne CLIMAPLUS ECLAZ LIGHT XN firmy Saint-Gobain Glass. Dzięki specjalnej powłoce niskoemisyjnej osiąga ono efektywność energetyczną typową dla potrójnej szyby zespolonej, a jednocześnie wpuszcza do wnętrza tyle światła dziennego, co szyba podwójna. Jednokomorowa szyba zespolona ma grubość zaledwie 16 mm. W ten sposób uzyskano wyjątkowo płaskie przeszklenie wewnętrzne o konfiguracji 3-10-3 oraz eleganckie wizualnie rozwiązanie w starych ramach.
Dzięki przepuszczalności światła sięgającej 83%, szkło ECLAZ LIGHT pozwala na optymalne doświetlenie pomieszczeń naturalnym światłem dziennym, tak więc nawet w historycznych budynkach o stosunkowo małych oknach można bez problemu wykreować nowoczesne, jasne wnętrza. Wysoka neutralność barwowa szkła ECLAZ LIGHT zapewnia również dobre odwzorowanie kolorów i kontrastów, a wyjątkowo niska zawartość tlenków żelaza w szkle bazowym pozwala uniknąć jego typowego zielonego odcienia.
Efektywność energetyczna dzięki ciepłej ramce dystansowej
Do wysokiej efektywności energetycznej płaskiej szyby zespolonej przyczyniają się również doskonałe parametry uszczelnienia krawędzi. Ramki dystansowe SWISSPACER zapewniają doskonałą izolację dzięki niskiej przewodności cieplnej i niskim wartościom psi. Temperatura na krawędzi szyby pozostaje wysoka, dzięki czemu wyeliminowane zostaje ryzyko kondensacji i rozwoju pleśni. Dirk Obser widzi jeszcze jeden, prawdopodobnie równie ważny powód, dla którego Holzmanufaktur Rottweil regularnie korzysta z ramek dystansowych SWISSPACER: – Z nimi krawędź szyby prezentuje się po prostu najlepiej!
Dzięki płaskiej, ale bardzo efektywnej energetycznie konstrukcji szyby zespolonej z zastosowaniem szkła ECLAZ LIGHT i ramki dystansowej SWISSPACER Advance, historyczne ramy okien wewnętrznych mogły zostać ponownie wykorzystane bez żadnych widocznych modyfikacji. Element ten zachował więc praktycznie niezmieniony wygląd zewnętrzny, ale została w nim zintegrowana izolacja cieplna zgodna z dzisiejszymi standardami.
Tej samej idei podporządkowana była modernizacja dwóch par przeszklonych drzwi, prowadzących na ulicę i na taras od strony podwórza. Tutaj jednak możliwości wykorzystania szkła izolacyjnego były jeszcze bardziej ograniczone. W związku z tym w drzwiach wejściowych od strony ulicy konieczne okazało się zastosowanie zupełnie nowej szyby próżniowej, zaś w przypadku drzwi tarasowych firma Holzmanufaktur Rottweil postawiła z kolei na własne rozwiązanie o nazwie REVETRO. Polega ono na umieszczeniu historycznej szyby na pozycji zewnętrznej w nowej konstrukcji szyby zespolonej. Dzięki temu, patrząc na kamienicę braci Stamm od strony podwórza, wyraźnie widać nierówności, falistość i pęcherze oryginalnego szkła ciągnionego. Element ten nadaje fasadzie uroczy, historyczny charakter.
Karta projektu
Projekt: Remont kapitalny kamienicy z 1897 roku w Bazylei
Projekt i kierownictwo budowy: Schröer Sell Architekten, Bazylea
Odnowienie i oszklenie okien: Holzmanufaktur Rottweil, Rottweil
Producent szkła: Glashandel Tuttlingen GmbH, CLIMAplusSECURIT Partner
Szkło: Saint-Gobain Building Glass
Produkt: Jednokomorowa szyba zespolona CLIMAPLUS® ECLAZ LIGHT 3-10-3 z ramką dystansową SWISSPACER Advance
Dalsze informacje dostępne na stronie www.swisspacer.com
About the author
Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Zafascynowana szkłem i ceramiką w każdym aspekcie ich powstawania i wykorzystania, w tym historycznymi technikami i technologiami wytwarzania, zdobienia i łączenia z innymi materiałami. Do 2020 r. sekretarz redakcji czasopisma „Szkło i Ceramika” (ICiMB, SITPMB). Obecnie prowadzi własny portal Szklo-Ceramika.ONLINE i angażuje się w projekty tematyczne.
ORCID: 0000-0001-9574-7470
