W nawiązaniu do przedstawionej uprzednio historii rodziny Majewskich, hutników szkła i naszych przodków, przedstawiamy poniżej dzieje powiązanych z nimi rodów Ekaltów i Leszczyńskich, oba stanu szlacheckiego. Ich historia jest bardzo ciekawa ze względu na znalezione w „Wiadomościach Ziemiańskich” artykuły dokładnie opisujące ich losy oraz na ich związek z hutnictwem szkła.
Ekaltowie:
Nazwisko Ekalt brzmiało początkowo Jękal. Najstarszą udokumentowaną postacią z rodziny Ekalt jest Krystian (Christian) (1718 ‒ 27.06.1805). Krystian był prawdopodobnie młodszym bratem Onufrego, którego żoną była Marianna Radomicka. Poniżej akt zgonu Krystiana we wsi Hutków w parafii Krasnobród. Nie wiemy, czy był kawalerem czy wdowcem.
Nie sposób udokumentować postaci z pradawnych czasów, jak nestor rodu Onufry Ekalt, żyjący w latach 1703‒1778 z żoną Marianną Radomicką. Przyjmujemy, że takie osoby istniały i przodkowie Onufrego otrzymali w 1644 r. tytuł barona od królowej szwedzkiej Krystyny, zgodnie z artykułami pani Janiny Budzyńskiej-Topolowskiej z „Wiadomości Ziemiańskich”. Ostatnim Ekaltem, który używał tego tytułu był prawdopodobnie syn Onufrego Antoni, mąż Anny Miączyńskiej.
Dwór w Zofiówce, posiadłość Ekaltów, wybudował ów powyżej wymieniony Antoni, urodzony około 1743 r. Na belce stropowej wyryty był rok zakończenia budowy ‒ 1788. Majątek liczył 1120 mórg. Po pożarze modrzewiowego dworu, prawnuk Antoniego i Anny z Miączyńskich, Teofil z żoną Julianną sprzedali majątek Zofiówka i przenieśli się do Batorza, do swojej córki Marianny Heleny, żony Jana Skubniewskiego. Było to po 1881 r., ponieważ w tym roku odbył się ślub Skubniewskich. Ekaltowie byli więc w Zofiówce około 100 lat ‒ mieszkało tu kilka pokoleń. Antoni Ekalt i Anna z Miączyńskich zmarli pewnie przed 1794 r. i nie zachowały się akta ich zgonów. Zofiówka była prawdopodobnie częścią wsi Dębiny w okolicy Opola Lubelskiego. Interesujący jest fakt, że żadne z wydarzeń rodzinnych nie odbyło się w majątku Zofiówka. Wszystkie dzieci rodziły się w różnych miejscach, gdzie w hutach szkła akurat pracowali ojcowie, a matki im widocznie zawsze towarzyszyły. Ekaltowie byli w udokumentowanym okresie fabrykantami szkła lub dzierżawcami różnych hut szkła, począwszy od Antoniego, męża Anny Tremel.
Majątek Batorz, do którego rodzina się przeniosła po pożarze, był dzierżawiony od rodziny Skubniewskich od 1.07.1876 r. do 1.07.1888 r. przez Teofila i Juliannę z Leszczynskich Ekaltów, co poświadczają dokumenty archiwalne znalezione w „Szukaj w Archiwach”. Młoda para Jan Skubniewski i jego żona Marianna Helena z Ekaltów, otrzymała go od rodziców Jana w wianie.
Córką Antoniego Ekalta i Anny Miączyńskiej była Teresa, która urodziła się około 1774 r. i wyszła za mąż za Sebastiana Frandorfnera w 1796 r. w Hucie Tarnawackiej.
Synem Antoniego Ekalta i Anny z Miączyńskich był Wacław Antoni, później używał imienia Antoni (1771‒1814), którego żoną była Anna Tremel (1778‒1840). Para ta wzięła ślub w 1796 r. w Hucie Tarnawackiej.
Owocem ich związku był syn Wacław, urodzony w Hutkowie w parafii Krasnobród (17.09.1797‒27.04.1846). Tu należy zwrócić uwagę na podwójne nazwisko Jękal vel Ekalt. W rubryce zawód wpisano, że rodzice zajmowali się rzemiosłem szklarskim w hucie szklanej Hutków.
W 1823 r. Wacław poślubił Mariannę z Łojewskich (1805‒1839), córkę Feliksa i Marcjanny z Wyżykowskich, urodzoną w Żydowie w parafii Kije. Dzieci Wacława i Marianny to:
- Aniela, która zmarła jako 18-latka,
- Helena, która wyszła za mąż za Tomasza Fibakiewicza,
- Marcjanna, która poślubiła Wojciecha Leszczyńskiego, syna Konstantego i Józefy z Zarembów. Początkowo dzierżawił on Giełczew, a potem gospodarował w rodowym majątku Leszczyńskich w Nowym Dworze w parafii Wysokie,
- Teofil (1833‒1916). W 1855 r. poślubił Juliannę Leszczyńską (1838‒1913), córkę Konstantego i Franciszki z Burczonów. Jedyną córką Teofila i Julianny była Marianna Helena urodzona w 1856 r., ochrzczona jako dwulatka w 1858 r. w Giełczewie w parafii Targowisko. Rodzina Leszczyńskich jest opisana po rodzinie Ekalt.
Hutnictwo szkła było źródłem utrzymania tej rodziny na pewno w pokoleniu ojca ‒ Antoniego Ekalta, męża Anny Tremel, który już w 1797 r. zajmował się rzemiosłem szklarskim w hucie Hutków w Lubelskiem, a następnie w pokoleniu jego synów: Wacława, Mikołaja i Leona. Córka Marianna wyszła za mąż za hutnika Benedykta Majewskiego. Wacław był dzierżawcą wielu hut szkła: Huty Krępskiej w Krępie Kościelnej na Mazowszu, Huty Wronowskiej w parafii Chodel, Huty Szklanej w parafii Ociesęki i dwóch hut udokumentowanych poniżej:
- Huty w Pierzchnicy w Świętokrzyskiem:
- Huty Leonin w Lubelskiem:
Hutnikami szkła byli również bracia Wacława Mikołaj Ekalt i Leon Ekalt – w odróżnieniu od Wacława raczej nie pełnili funkcji nadzorczych, choć Leon zmarł jako fabrykant szkła.
Mikołaj (1809‒1869) urodził się we wsi Francdorf. W 1832 r. ożenił się w Opolu Lubelskim z Rozalią Selner. W latach 1834‒1836 pracował jako hutnik w Hucie Leonin w Opolu Lubelskim. W 1838 r. pracował w Mazowieckiem w Hucie Ostrownica. W latach 1840‒1842 w Hucie w Opolu Lubelskim. W latach 1844‒1855 w Hucie Wronowskiej w Chodlu. Mikołaj i Rozalia mieli dziesięcioro dzieci. Mikołaj zmarł w 1869 r. w Józefinie w parafii Boża Wola. Rozalia zmarła wcześniej w 1856 r. w Borowie w parafii Chodel jako wyrobnica.
Leon (1812‒1857) urodził się również we wsi Francdorf. Miał dwie żony: pierwszą Ewę Zarembę. Po jej śmierci poślubił Ewę Kiestel w 1836 r. w Hucie Siemieńskiej, gdzie pracował jako hutnik. Z pierwszą żoną miał tylko jedną córkę, z drugą dwoje dzieci. Oprócz tego pracował w Hucie Żółkiewka i Wronowskiej. Zmarł w 1857 r. w Hucie Żółkiewka jako fabrykant szkła. Kiedy zmarły jego dwie żony nie wiadomo.
Siostra Wacława Ekalta Marianna, urodzona w 1801 r. wyszła za mąż za majstra wielu hut szkła Benedykta Majewskiego, który pracował u jej brata Wacława. Poniżej część aktu ślubu z 1818 r. w Krępie Kościelnej (w akcie nazwisko Jeklowa):
Benedykt i Marianna mieli w latach 1819‒1844 trzynaścioro dzieci. Troje z nich zmarło w dzieciństwie. Dokładnie znamy jedynie losy: Aleksandra, który miał dwie żony: Natalię Ginter – miał z nią troje dzieci i drugą żonę Paulinę Szczęsną. Aleksander był urzędnikiem w Kraśniku, a potem w Pułankowicach. Wiemy też co się działo u Wincentego, który ożenił się z Teofilą Oszust i był leśniczym generalnym lasów zaklikowskich. Znamy też losy Zofii, która wyszła za mąż za Stanisława Kościńskiego ekonoma. Benedykt zmarł przed 1854 r. prawdopodobnie w parafii Potok Wielki. Marianna zmarła po 1857 r. tamże.
W poniższym akcie Marianna z Ekaltów Majewska jest opisywana jako posesorka Huty Ostrownickiej:
Leszczyńscy:
Rodzina Ekaltów była powiązana poprzez dwa małżeństwa, co jest opisane powyżej, z rodziną Leszczyńskich. Ojciec tego rodu Konstanty, szlachcic, był pewnie początkowo zubożały, ponieważ w pierwszych trzech znalezionych aktach był karczmarzem. Następnie pracował w hucie Radogoskiej bez podania zawodu, później na pewno był posesorem, potem dzierżawcą huty Jarczewskiej. Mogło to mieć związek z poślubieniem Józefy Zaremby, szlachcianki, o której więcej poniżej. Konstanty był w latach późniejszych przedsiębiorcą w Hucie Kębelskiej, a następnie właścicielem huty w Cudnowie. W podeszłym wieku mieszkał w Batorzu u wnuczki ‒ Marianny Skubniewskiej, córki Teofila Ekalta i Julianny z Leszczyńskich.
Konstanty Leszczyński pochodził z Dalkowa w Łódzkiem. Miał trzy żony. Pierwszą była Józefa z Zarembów, córka Marcina i Gertrudy z Kizińskich – szlachcianka. Poślubił ją w 1814 r., Hucie Radogoskiej, w par. NMP w Łodzi. Starsza siostra Józefy Zaremby – Marianna wyszła za mąż za Wacława Kizińskiego, hutnika pracującego w wielu szklanych hutach. Józefa zmarła w 1834 r. W akcie zgonu określana jest jako posesorka Huty Jarczewskiej. Rodzina Zarembów była również związana z hutnictwem szkła i była zamożna, ponieważ po poślubieniu Józefy sytuacja finansowa Konstantego znacznie się poprawiła. Drugą żoną Konstantego była Franciszka Burczon (lub Burczyńska, różnie w różnych aktach), a trzecią Józefa z Celińskich 1v. Rodkiewicz. Julianna była przedślubnym dzieckiem Konstantego z Franciszką Burczon. Dopiero później uznał on Juliannę jako swoją córkę aktem Sądu Pokoju z dnia 17.02.1859 r. Franciszka powiła Konstantemu jeszcze dwóch synów, zanim się z nią ożenił w 1845 r. Zmarła w 1852 r. Kiedy zmarł Konstanty nie wiadomo.
Dobra rodowe Leszczyńskich, być może przejęte od Zarembów, a może nabyte za posag to: wieś Tarnawka i folwark Nowy Dwór w parafii Wysokie. W 1867 r. folwark został puszczony w dzierżawę wg „Szukaj w Archiwach”, ale rodzina posiadała te dobra do 1945 r.
W powyższym tekście zamieszczone są tylko najstarsze akta metrykalne. Większość aktów urodzeń i małżeństw została odnaleziona. Niektórych aktów zgonu nie udało się zlokalizować. W poniższym drzewie Ekaltów jest umieszczona już nieżyjącą pani Janina Budzyńska-Topolowska, która była autorką cyklu artykułów na temat rodziny Ekaltów i Leszczyńskich, zamieszczanych w Wiadomościach Ziemiańskich. To na ich podstawie powstał niniejszy tekst, zweryfikowany po znalezieniu dziesiątek aktów metrykalnych i kilku innych dokumentów. Jeśli ktoś jest zainteresowany najnowszą historią opisanych rodzin to znajdzie je w oryginalnych artykułach pani Janiny, które są wymienione poniżej.
Źródła:
- Wiadomości ziemiańskie: nr 3/2000 o Skubniewskich, nr 5/2001 o Zofiówce dobrach Ekaltów, nr 14/2003 o Leszczyńskich i nr 37/2009 o Ekaltach, ale było ich więcej (nie wszystkie udało się zdobyć) i w Ziemianach XX w. w tomie 5 Teofil Ekalt str. 26‒27 i Marianna Helena z Ekaltów Skubniewska str. 152‒154. Trzy zdjęcia w tekście z w/w artykułów.
- Akta metrykalne zebrane przez Karola Giemzę i Małgorzatę Białas
About the author
Małgorzata Białas
Absolwentka germanistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Obecnie na emeryturze. Interesuje się genealogią i historią.
-
Małgorzata Białas#molongui-disabled-link
Karol Giemza
Absolwent informatyki na PŚK. Pracuje w branży IT. Interesuje się genealogią i historią regionu rodzinnego.
-
Karol Giemza#molongui-disabled-link