STRUKTURY BLISKIE są formą badania i ilustrowania w postaci rzeźbiarskiej tego, co zdarza nam się przeoczyć lub odbierać w sposób wyuczony kulturowo.
Widok morza wyłaniającego się powoli spośród drzew borów bażynowych, za każdym razem wzbudzał we mnie wzmagającą się ekscytację płynącą z doświadczenia przestrzeni otwartej i harmonijnej.
Pięć lat od zamieszkania na pomorzu i spędzania znacznej części tego czasu w miejscu oddalonym od plaży na czas zajmujący mniej, niż wypalenie jednego papierosa, doświadczam nieco innego odbioru tego środowiska. Spowszedniało.
Myślą prowadzącą do rozpoczęcia pracy nad rozwojem idei był inny koncept, oparty na relacjach rodzinnych, ich obrazie przy wspólnym stole i medium w postaci soli. Ze względu na pandemię Covid-19 prace zostały przerwane, jednak sól pozostała w plątaninie myśli, kierujących się w stronę coraz nowszej, bardziej logicznej całości. Wraz ze świeżym oddechem po ogólnokrajowym lockdownie, powszechny pejzaż stał się znów interesujący. Dodatkowo, od pewnego czasu zwykłem poddawać w wątpliwość istotę jakichkolwiek prób tworzenia zaplanowanych kształtów, ekspresji twórczej, czy po prostu wypowiadania się w ogóle, w realiach przeładowanych polifonicznością wypowiedzi bez miejsca i chęci na dialog.
Moja uwaga zwróciła się w kierunku bliskich mi mediów i miejsc, oraz działań opierających się przede wszystkim na procesach eksperymentalnych zachodzących w materii z ukierunkowaniem na ceramikę i szkło.
Chlorek sodu był wykorzystywany w tradycyjnych wypałach ceramiki, gdzie celem jego stosowania jest wytworzenie na obiektach glazury. Sól konserwuje żywność, jest składnikiem potu i łez, niszczy i daje życie. Wypełnia morza i oceany. Zwracając uwagę na wpływ soli powodujący korozję metali, fal na destrukcję brzegu, zaintrygowała mnie myśl: jak te procesy zadziałają na ceramice, która spośród materii chyba najbliższa jest ziemi.
CERAMIKA/ZIEMIA/PIASEK/SZKŁO
Związek ceramiki z ziemią jest nierozerwalny. W istocie glina to skała, podobnie jak piasek. W zależności od składu mineralnego, mogą być sobie bardziej lub mniej podobne. Suchy, mokry, drobny, gruby, jasny czy ciemny, morski, pustynny ‒ piasek. Wielokrotnie przesypywał się przez palce pokoleń ludzkości, niejako będąc prymarnym tworzywem rzeźbiarskim okresu piaskownicy, czy pierwszych wakacji w Juracie.
Pamiętam suchy piasek unoszący się wokół wzgórza Scopus. Tamtejszą hutę szkła, gdzie poczułem żar pieca szklarskiego z widokiem na pasmo Pustyni Judzkiej, czasami zwieńczone mglistą linią Morza Martwego. Nieco dalej na południe w kierunku Negev, na terenach Phoenicia Glass Works, znajduje się szklana wydma. Jest ona składowiskiem wadliwych wyrobów ze szklanego surowca, czekających na przetworzenie. Tymczasem w odległych zakątkach świata, Rosji czy Kalifornii, wody oblewają plaże i zatoki usypane z kolorowych i oszlifowanych morzem drobin. Kreując bajkowe scenerie, zupełnie podobne do tych lokalnych w tysiąckrotnym powiększeniu.
Szkło fascynuje mnie jako substancja. Nie chodzi jednak o jego często przywoływane romantyczne piękno, a o pewną „niebinarność”. Podobnie jak bursztyn, określane jest jako ciało amorficzne, trudne do zdefiniowania. Skomplikowanym jest jednoznacznie stwierdzić, kiedy jest bliższe swojej właściwej naturze. Czy wtedy, gdy rozgrzane płynie? A może kiedy lśni zastygłe w zimnej tafli. To wahanie, a właściwie bardziej próba zaklasyfikowania szkła, unaocznia mi ludzką tendencję do wytyczania ram i ściśle określanych zbiorów.
Katalog do projektu można obejrzeć tutaj: Struktury Bliskie ‒ katalog
Projekt Struktury bliskie ‒ Antologia zrealizowano przy pomocy finansowej Województwa Pomorskiego.
About the author
Michał Żesławski
Absolwent Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu na Wydziale Ceramiki i Szkła (2012). Dyplom z zakresu szkła artystycznego i użytkowego zrealizował w pracowni prof. Małgorzaty Dajewskiej, wzbogacony o aneks z grafiki warsztatowej, pracowni serigrafii prof. Christophera Nowickiego. W roku akademickim 2010/2011 w ramach stypendium zagranicznego studiował na Bezalel Academy of Arts and Design w Jerozolimie, na Wydziale Ceramiki i Szkła oraz Laboratorium Performance Adiny Bar-On. Laureat Top 10 dla najlepszego projektu kieliszka koktajlowego w konkursie dla projektantów szkła Bombay Sapphire Design Glass Competition 2011. Laureat konkursu malarskiego Kreatywny Wrocław (2011). Od 2015 r. związany z Bałtycką Galerią Sztuki Współczesnej, gdzie prowadzi Pracownię Rzeźby i Ceramiki. Zajmuje się̨ działaniami edukacyjnymi i popularyzacją rzeźby poprzez działania wystawienniczo-kuratorskie oraz formy sztuki w przestrzeni publicznej (Nie ma na tym świecie zwykłych rzeczy, 2016) i tej aktywizującej społecznie (20×20, 2017). Zajmuje się̨ malarstwem, kolażem, sztuką szkła i ceramiki, designem. Inspiracje czerpie przede wszystkim z obserwacji rzeczywistości, sfer emocjonalnych człowieka, poszukując przy tym indywidualnych rozwiązań i środków wyrazu w pracy z materiałem. W 2016 r. zainteresował się eksperymentami w dziedzinie audio i wideo oraz synestezją w sztukach plastycznych.
